۱. مبنای نظری: نظریه دلبستگی
تست ECR بر پایه نظریه دلبستگی (Attachment Theory) جان بالبی و مری اینسورت استوار است. این نظریه معتقد است که کیفیت رابطه ما با مراقبین اصلی در دوران کودکی، یک “الگوی درونی” برای روابط ما در بزرگسالی شکل می‌دهد. ECR این الگوی درونی را در روابط عاشقانه بزرگسالی ارزیابی می‌کند.
۲. تحلیل عمیق‌تر ابعاد آزمون
- بعد اضطراب (Anxiety): این بُعد به “مدل ذهنی از خود” مرتبط است. فردی که نمره اضطراب بالایی دارد، اغلب خود را شایسته عشق و محبت نمی‌داند و به طور مداوم به دنبال تأیید از طرف مقابل است. آن‌ها به نشانه‌های طرد شدن بسیار حساس هستند و ممکن است واکنش‌های احساسی شدیدی (مانند حسادت یا نگرانی بیش از حد) نشان دهند.
- سوالات نمونه (مفهومی): “اغلب نگرانم که شریک عاطفی‌ام واقعاً مرا دوست ندارد.” یا “نیاز دارم که مدام به من اطمینان دهند که دوستم دارند.”
- بعد اجتناب (Avoidance): این بُعد به “مدل ذهنی از دیگران” مرتبط است. فردی که نمره اجتناب بالایی دارد، اغلب دیگران را غیرقابل اعتماد می‌داند و ترجیح می‌دهد به کسی وابسته نشود. او برای استقلال و خودکفایی ارزش زیادی قائل است و صمیمیت عاطفی زیاد را نوعی تهدید یا محدودیت می‌بیند. این افراد در مواقع استرس تمایل دارند از شریک عاطفی خود فاصله بگیرند.
- سوالات نمونه (مفهومی): “برایم سخت است که به شریک عاطفی‌ام کاملاً تکیه کنم.” یا “وقتی کسی بیش از حد به من نزدیک می‌شود، احساس راحتی نمی‌کنم.”
۳. کاربردها و اهمیت نتایج
تحلیل نتایج تست ECR کاربردهای مهمی دارد:
- خودشناسی: به افراد کمک می‌کند تا بفهمند چرا در روابط خود الگوهای تکرارشونده‌ای از رفتار (مانâtل انتخاب شرکای عاطفی نامناسب، ترس از تعهد، یا نیاز شدید به توجه) را تجربه می‌کنند.
- زوج‌درمانی: این تست یکی از ابزارهای کلیدی در زوج‌درمانی است. درمانگر با شناخت سبک دلبستگی هر دو طرف، می‌تواند ریشه تعارضات را شناسایی کرده و به آن‌ها کمک کند تا نیازهای دلبستگی یکدیگر را بهتر درک و برآورده کنند. برای مثال، وقتی یک فرد مضطرب با یک فرد اجتنابی وارد رابطه می‌شود، چرخه معیوبی از “تعقیب و گریز” شکل می‌گیرد که با آگاهی از این الگوها قابل مدیریت است.
- پژوهش‌های روانشناسی: از ECR به طور گسترده برای مطالعه تأثیر دلبستگی بر سلامت روان، رضایت از روابط، انتخاب شریک زندگی و حتی سلامت جسمی استفاده می‌شود.
به طور خلاصه، ECR فراتر از یک برچسب‌گذاری ساده است؛ این تست یک نقشه راه برای درک عمیق‌تر دنیای درونی ما در روابط صمیمانه و شناسایی مسیرهایی برای ایجاد روابط سالم‌تر و ایمن‌تر است.
