تعریف احساس حقارت و آزمون IFQ-25
احساس حقارت (Inferiority Feeling) که با اصطلاحاتی چون خودکمبینی و حس پستی مترادف است ، تمایلی برای خودسنجی نادرست یا حقیر و ناقص دانستن خویشتن میباشد. این عقده ممکن است در اثر عوامل مختلفی نظیر نقایص جسمانی یا باور ناخودآگاه به ناشایستگی ایجاد شود. این احساس، فرد را ناخودآگاه به سمت تلاش برای برترییابی سوق میدهد.
پرسشنامه احساس حقارت (IFQ-25) ابزاری معتبر برای سنجش این ویژگی شخصیتی در بزرگسالان است. این تست ۲۵ گویهای با استفاده از نمرهگذاری معکوس برای سنجش هشیاری و دقت پاسخگویان ، نمره خام شما را محاسبه کرده تا مشخص شود آیا در محدوده هنجار (سازگار) قرار دارید یا در محدودهای که نیازمند توجه و مشاوره تخصصی است.
ریشههای نظری احساس حقارت (آدلر و فروید)
مفهوم حقارت برای اولین بار توسط زیگموند فروید مطرح شد و او آن را ناشی از نقص یا ناتوانی جنسی میدانست. به باور فروید، ارضا نشدن کامل تمایلات جنسی باعث انباشته شدن درد و رنج در ضمیر ناخودآگاه و نهایتاً پیدایش عقده حقارت میشود.
اما آلفرد آدلر، همکار سابق فروید، مسیر خود را جدا کرد و نظریهای جامعتر ارائه داد. به عقیده آدلر، احساس حقارت میتواند بالقوه در شرایط تولد و رشد هر انسانی موجود باشد. او عیب یا نقص در اعضای بدن را عامل اساسی در شکلگیری این احساس میدانست و اعتقاد داشت که واکنشهای عصبی در برابر حقارت میتواند دو شکل کلی داشته باشد:
-
شکل اول: پذیرش آگاهانه ضعفها همراه با کمرویی که مانع از تلاش برای موفقیت میشود.
-
شکل دوم: بروز یک شخصیت عصیانگر و تلافیجو که سعی میکند با ستیزهجویی، قدرت و برتری خود را به اثبات برساند.
نمرهگذاری و نقطه برش بالینی (Cutoff)
این پرسشنامه از طیف ۰ (کاملاً مخالفم) تا ۴ (کاملاً موافقم) نمرهدهی میشود. برای حفظ دقت، ۵ گویه از این پرسشنامه به صورت معکوس نمرهدهی میشوند.
بر اساس نتایج حاصل از مطالعات هنجاریابی:
-
میانگین نمره کل: ۲۶.۶
-
نقطه برش (Cutoff Score): نمره ۴۱ در این پرسشنامه، به عنوان نقطه برش بالینی در نظر گرفته میشود.
-
تفسیر نمره: نمرات بالاتر از ۴۱ نشاندهنده احتمال احساس حقارت است، در حالی که نمرات پایینتر، بیانگر سطح بالای اعتماد به نفس به عنوان نقطه مقابل حقارت خواهد بود.
به دلیل اهمیت این موضوع، اگر نمره شما از این حد تجاوز کند، توصیه میشود برای جلوگیری از زندانی شدن در خودکمبینی ، از ابزارهای تشخیصی تکمیلی و مشاوره تخصصی استفاده نمایید.