۱. نام کامل و نسخه‌ها

نام کامل این ابزار Inventory of Parent and Peer Attachment است که توسط گرینبرگ و آرمسدن (Armsden and Greenberg) در سال ۱۹۸۷ ساخته شد. نسخه بازنگری شده و رایج‌تر آن IPPA-R (Revised) نام دارد که کمی کوتاه‌تر است و وضوح بیشتری دارد. این آزمون معمولاً دارای سه بخش جداگانه است: یک بخش برای سنجش دلبستگی به مادر، یک بخش برای پدر و یک بخش برای همسالان (دوستان).

۲. مبنای نظری: فراتر از کودکی

این تست نیز مانند ECR بر پایه نظریه دلبستگی بالبی استوار است. اما تمرکز آن بر یک دوره رشدی بسیار مهم، یعنی نوجوانی است. در این دوره، روابط با همسالان به تدریج به اندازه روابط با والدین اهمیت پیدا می‌کند. IPPA به ما کمک می‌کند بفهمیم که آیا نوجوان توانسته است یک پایگاه ایمن (Secure Base) در روابط خود با والدین حفظ کند و همزمان روابطی سالم و مبتنی بر اعتماد با دوستانش شکل دهد یا خیر.

۳. تحلیل عمیق‌تر ابعاد آزمون

• بُعد اعتماد (Trust): این مقیاس، میزان باور نوجوان به در دسترس بودن، قابل اعتماد بودن و پاسخگو بودن والدین یا دوستان را می‌سنجد. نمره بالا نشان‌دهنده این است که نوجوان احساس می‌کند در مواقع نیاز می‌تواند روی آن‌ها حساب کند.
  • سوال نمونه (مفهومی): “وقتی مشکلی دارم، می‌دانم که می‌توانم با مادرم/دوستم صحبت کنم.”
• بُعد ارتباط (Communication): این مقیاس، کیفیت تعامل و درک متقابل را ارزیابی می‌کند. نمره بالا یعنی نوجوان احساس می‌کند که والدین یا دوستانش حرف‌های او را می‌فهمند و به احساساتش احترام می‌گذارند.
  • سوال نمونه (مفهومی): “مادرم/دوستم به حرف‌های من خوب گوش می‌دهد.”
• بُعد بیگانگی (Alienation): این مقیاس، وجود احساسات منفی مانند انزوا، طردشدگی و خشم در رابطه را می‌سنجد. نمره بالا در این بخش یک “پرچم قرمز” محسوب می‌شود و نشان‌دهنده یک رابطه پرتنش و ناایمن است.
  • سوال نمونه (مفهومی): “احساس می‌کنم پدرم/دوستم مرا درک نمی‌کند.”

۴. کاربردها و اهمیت

• ارزیابی بالینی: روان‌شناسان از IPPA برای شناسایی نوجوانانی استفاده می‌کنند که در معرض خطر مشکلات روانی (مانند افسردگی، اضطراب، یا مشکلات رفتاری) قرار دارند. یک دلبستگی ضعیف به والدین و همسالان می‌تواند عامل مهمی در بروز این مشکلات باشد.
• پژوهش‌های تحولی: این آزمون به طور گسترده در تحقیقات برای درک نقش دلبستگی در موفقیت تحصیلی، تاب‌آوری، هویت‌یابی و سلامت عمومی نوجوانان به کار می‌رود.
• مشاوره خانواده و مدرسه: نتایج این تست می‌تواند به مشاوران کمک کند تا مداخلات موثری برای بهبود روابط والد-فرزند و یا حمایت از نوجوانان در محیط مدرسه طراحی کنند.

در مجموع، IPPA یک تصویر جامع از شبکه حمایتی نوجوان ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که پایه‌های روابط او برای ورود به دوره بزرگسالی چقدر مستحکم است.